Raapstelen – een ouderwets bladgroente die je snel kunt kweken

Raapstelen zie je niet veel in de winkel. Dit komt omdat ze, eenmaal afgeknipt, niet lang houdbaar zijn. Soms wordt het in  bosjes verkocht in biologische winkels of op de markt. het wordt ook wel bladkool genoemd.

Van raapstelen eet je het jonge blad: je kunt het afknippen of snijden als het ongeveer 10-15 cm hoog is. Je kunt het iets langer bewaren door het in koud water te leggen, om te voorkomen dat het slap wordt. Maar kort voor de maaltijd afknippen is het lekkerste.

Zaaien

Raapstelen zijn leuk om te kweken omdat het in het voorjaar één van de eerste bladgroentes is en vanaf 6 weken na het zaaien al te oogsten is.  Het blad is fris en een beetje knapperig. Zaai onder glas in februari-maart, in de volle grond van maart tot half april. De vroegste zaaisels hebben het minste last van ziektes. Het is leuk om het zaaien te verdelen: elke week een beetje – dan verdeel je de oogst. Zaai in losse grond en geef voldoende water (niet op het blad maar op de aarde). Je kunt raapstelen na ongeveer 3 weken nog een tweede keer oogsten.

In de zomer krijgen raapstelen te veel last van ziektes – daarom wordt het dan niet meer gezaaid. In augustus kun je het nog een keer zaaien.

Biologische zaden

In de Hooghe Camp tuin gebruiken we “Raapsteel Namenia”, biologische zaden van  de Bolster.

Variant

Mizuna is een Japanse bladgroente met een mild peperige smaak en is familie van de raapsteel. Het blad lijkt erop, maar is wat dunner en rafeliger. Het smaakt ietsje pittiger. Er is groene en rode mizuna.

Weetjes

Raapstelen zijn eigenlijk de jonge plantjes van diverse kolen, het is dus een koolsoort. Doordat je ze dichter bij elkaar zaait en jong oogst worden er geen knollen gevormd.

Gebruik

Rauw: in salades of in een stamppot. Je kunt ze ook wokken, stoven, roerbakken (een paar minuten is voldoende) of in de soep doen.

 

Bosvergeet-mij-nietje – inheemse plant met eetbare bloemetjes

Bosvergeet-mij-nietje

Myosotis sylvatica  

Zich makkelijk verspreidende, tweejarige, inheemse  plant.

Fleurt de tuin op met de mooie blauwe kleur van de bloemetjes.

• Standplaats: zonnige plek of halfschaduw – houdt van losse grond
• Hoogte: 10-20 cm
• Bloeitijd: mei-juli
• Zaaien:  juni- september

Bijenplant, vlinderplant

Eetbare bloemetjes, smaak is neutraal – het gaat vooral om de kleur.

Bloedzuring – een decoratieve plant in de eetbare siertuin

Bloedzuring

Rumex sanguineus

Winterharde, inheemse, vaste plant. Het is een sterke plant die zichzelf her en der uitzaait.

• Standplaats: niet te zonnig en niet te droog
• Hoogte: 30 cm
• Bloeitijd: juni-juli  (vanaf het 2^e jaar, een hoge aar)
• Zaaitijd:  april-mei.  Zaaien gaat makkelijk. De zaden kiemen binnen 2 weken.

Eetbaar:

De bloedzuring is wat minder uitgesproken van smaak dan veldzuring, maar is wel decoratiever op je bord. Vooral de jonge blaadjes zijn mooi heldergroen met rode nerven.

De jonge blaadjes zijn het lekkerst (mals van structuur en zacht en fris en lekker zachtzuur van smaak). Oudere bladeren worden niet alleen minder mooi maar ook wat stugger van structuur en minder fris van smaak. Pluk en eet dus vooral de jonge blaadjes voor bijvoorbeeld in een salade. Oudere blaadjes kun je wel nog prima gebruiken om te stoven. Als de plant in bloei is zijn de blaadjes niet lekker. Zodra de plant groot genoeg is kun je ervan blijven plukken.

Bevat vitamine C, maar ook oxaalzuur, waardoor je er beter geen grote hoeveelheden van moet eten.

Natuurfotografie in de tuinen van Eetbaar IJsselstein

Altijd leuk als we weer een fotograaf tegenkomen in een van onze tuinen, zoals vandaag in de Hooghe Camp tuin natuurfotografe Mirjam. Zij plaatst haar foto’s regelmatig op twitter en deze collage maakte ze van haar foto’s in de Hooghe Camp tuin en de Historische Kruidentuin.

Zie de volledige foto op twitter: link

 

IVN #2uurnatuur Challenge – bezoek ook eens een IJsselsteinse eetbare siertuin

Van de website van IVN:

“Natuur geeft je een boost om je fitter en vrolijker te voelen. De wetenschap bewijst dat het goed is voor je creativiteit, ontspanning, fysieke fitheid, concentratie en stemming. Een nieuw onderzoek in opdracht van IVN Natuureducatie laat zien dat ruim de helft van de Nederlanders van plan is vaker de natuur in te gaan voor hun gezondheid.”   lees meer

Een leuke manier om in aanraking te komen met natuur is om de eetbare siertuinen in IJsselstein te bezoeken. Bijvoorbeeld de Hooghe Camp tuin en de Historische Kruidentuin die onderhouden worden door vrijwilligers van Eetbaar IJsselstein, of een van de andere tuinen of natuur wandelroutes in IJsselstein.  Ook in de herfst is er nog veel te zien in de tuinen!

Historische Kruidentuin in september 2019, gezien vanaf de Walkade

Zaden van Dropplant verzamelen

De Dropplant (Agastache) is een leuke plant in de eetbare siertuin. Een redelijk bescheiden groeier met leuke paarse aren die de hele zomer bloeien. Het is een goede bijenplant. In de Spectrum Natuurgids van Kruiden wordt deze plant Anijsnetel genoemd. Er zijn diverse soorten met elk een eigen geur.

De aren bestaan uit kleine lipbloemetjes die eetbaar (en smaakvol) zijn. Je kunt ze bijvoorbeeld over een salade strooien, soep of dessert. Ook het blad is eetbaar en smaakvol, en gaat bij sommige soorten naar een munt smaak toe.

In de Historische Kruidentuin staat een soort die naar drop smaakt en ook sterk naar drop ruikt. Kinderen vinden dat vaak leuk.

Nu in het najaar wilde ik zaden verzamelen van de dropplant. Ik bekeek de kleine zaden in de aren, en vond het nog niet eenvoudig om deze uit de aren te halen. Wat te doen? Na er een aantal afgeknipt te hebben, heb ik ze zolang in schaaltjes gelegd om het later verder uit te zoeken.

Toen ik er laatst aan toe was om daar verder mee te gaan en ik de aren oppakte uit het schaaltje, voelde ik dat de aren intussen gedroogd waren en zag ik dat er veel zaden onder lagen. De zaden waren er eenvoudigweg uitgevallen tijdens het drogen 🙂  Leuk, want nu hebben we volop zaden om volgend jaar maart/april voor te zaaien voor onze tuinen.

Dus, een handige manier om zaden van deze plant te verzamelen is om de aren een tijdje te laten drogen en de zaden vallen er vanzelf uit.

~ Clarie 

Lees meer: Mooi artikel van Groei&Bloei over kweken van de Dropplant

Knoflook in je eigen eetbare siertuin poten in het najaar

Knoflook (Allium sativum) kun je makkelijk zelf kweken, dus waarom niet eens proberen in je eigen eetbare siertuin? Knoflook kan zelfs in potten gekweekt worden, maar in de volle grond is altijd makkelijker. De plant houdt van waterdoorlatende grond want de plant houdt niet van natte voeten. Je kunt knoflook het beste tussen half oktober tot eind november poten. Dat is een periode waarin er weer ruimte ontstaat in de eetbare tuinen – ruimte voor bijvoorbeeld knoflook.  Knoflook heeft er baat bij als de kou erover heen gegaan is. Poten in het voorjaar kan ook, maar de opbrengst is dan vaak minder. In de pot kun je beter wachten tot april.

Poten van Knoflook

Knoflook wordt niet gezaaid maar gepoot. Je hebt hiervoor een – liefst biologische –  knoflookbol nodig die je verdeelt in teentjes. Elk teentje dat je poot wordt weer een plant en knoflookbol. Een biologische knoflookbol heeft meer kans omdat deze niet behandeld is met chemische stoffen. Je kunt ook bollen kopen bij een biologische kweker zoals Vreeken’s Zaden of bij Leven van het Land.  Zij hebben ook allerlei bijzondere soorten knoflook te koop. De ene soort kun je langer bewaren dan de andere, op de websites vind je daar informatie over.

Het poten:

• Zoek een zonnige plek om de knoflook te poten
• Maak de grond waar je wilt poten goed los
• Verdeel de knoflookbollen in teentjes. De grootste tenen geven de grootse bollen
• Maak om de 10 cm gaatjes van 6 cm diep (houdt 30 cm ruimte tussen de rijen aan)
• Plaats de teentjes met de puntjes omhoog in de gaatjes
• Dek af met grond

Verzorging van knoflook

Knoflook is een makkelijke plant – er is geen specifieke verzorging nodig. Wel is het handig om de grond onkruidvrij te houden.

In het najaar geplante teentjes gaan direct wortelen en vaak vormen zich na een paar weken wat groene sprieten. In de winter ligt de groei stil – in het voorjaar loopt de plant weer uit.

Bij strenge vorst de planten eventueel afdekken met stro of droog blad.

Als het lang droog is dan is het wel handig om water te geven.

Oogsten van knoflook

De oogst is tussen juni en augustus. Je oogst de bollen voorzichtig met het loof eraan als het loof al flink geel geworden is. Hang de bollen te drogen aan het loof. Na twee weken drogen is de knoflook klaar voor gebruik in de keuken. Eén van de bollen kun je dan weer gebruiken om te poten in het najaar.

Het loof is ook te oogsten. Dat kun je tijdens de groei doen. Het heeft een lichte knoflooksmaak en is lekker door een salade.

Voedingswaarde

Knoflook heeft een hoge voedingswaarde. Er zit een stof in die weerstandverhogend werkt, en schimmels en infecties tegen gaat. Er zitten ook allerlei vitaminen in en knoflook helpt zelfs bij het verminderen van allergische reacties.

Weetje: knoflook bij rozen zorgt ervoor dat rozen minder vatbaar zijn voor sterroetdauw.